In de 70er jaren van de vorige eeuw was Fons Jansen een van onze favoriete cabaretiers. Zijn eerste programma (“De lachende kerk”) is helaas nooit op video opgenomen, maar we hadden gelukkig een opname op een cassettebandje. En delen ervan zijn nu terug te vinden op YouTube. In één van de liedjes zong hij: “Neem al die zware dingen toch niet al te zwaar” – en dat lijkt me een nuttige opmerking in het kerkelijk bedrijf. Humor relativeert. En dat is in de kerk – en niet alleen daar trouwens – soms hard nodig. Humor kan spanning breken en
ruimte geven.
Nu is de combinatie van humor en religie soms wel een lastige combinatie; wie een grapje wil maken over wat voor hem of anderen heilig is, krijgt bijna altijd het verwijt van godslastering of spotten met heilige zaken naar zijn hoofd geslingerd. Soms gaat het ook inderdaad om sarren en vernederen, en in bepaalde kringen komt dat zo hard aan dat men meent gewelddadig te moeten reageren. We kennen daarvan uit de recente geschiedenis de gruwelijke voorbeelden…
Al snel wordt een beroep gedaan op de vrijheid van meningsuiting. Je moet kunnen zeggen wat je denkt. Waarbij wel eens vergeten wordt te denken over wat men zegt. Ook als het gaat om humor.
De leukste humor vind ik persoonlijk die, waarbij je op het verkeerde been wordt gezet. Herman Finkers is daar de grootmeester in. Bovendien weet hij zijn woordgrappen vaak te voorzien van een dubbele bodem, zoals uit zijn Oudejaarsconference blijkt. Soms echte doordenkertjes.
Een leuk voorbeeld van een grap die je op het verkeerde been zet las ik onlangs:
Twee jagers zijn op strooptocht in het bos. Plots valt de ene voor dood neer. De ander belt geschrokken de hulpdienst om te zeggen dat hij vreest dat zijn vriend dood is. De telefoniste probeert hem te kalmeren en zegt: ‘Zorg eerst dat u er zeker van bent dat uw vriend echt dood is’. Vervolgens klinkt er een geweerschot en de man zegt: ‘Oké, wat nu?’
Een volgende keer nog wat meer over humor en relativeren.
