Herdenken

In deze tijd van het jaar wordt er op vele momenten herdacht. Na Allerzielen, in de Rooms Katholieke traditie hèt moment om de overledenen te gedenken, hun namen nog een keer te noemen en een lichtje voor hen aan te steken, volgt in de Protestantse traditie de zgn. Eeuwigheidszondag, de laatste zondag van het kerkelijk jaar, voordat de periode van Advent aanbreekt. Een soort Oudejaarsdag in de kerk, waarop degenen die ons in het afgelopen jaar zijn ontvallen, nog eenmaal worden genoemd.  Vele jaren ben ik actief betrokken geweest bij de voorbereidingen van die dienst. Het was elke keer weer spitsroeden lopen: het vergelijken van onze eigen gegevens over de uitvaarten die we begeleid hadden met de gegevens van de ledenadministratie – zien we niemand over het hoofd? De controle van de gegevens: is de naam correct, kloppen gegevens over leeftijd en sterfdatum? Naar welk contactadres moet de uitnodiging aan de familie? Zijn er voldoende kaarsen? Is de bloemschikking geregeld? Wil de familie zelf de kaars aansteken? En toen we nog in twee kerken op hetzelfde moment de namen noemden: zit de familie in de juiste kerk, waar ze zelf de kaars konden aansteken? Kloppen de lijsten voor beide kerken, is de volgorde van de namen goed?
Het ging een enkele keer toch wel eens mis, ondanks alle zorgvuldige voorbereidingen. Dan zat er een familie, ondanks alle afspraken, plotseling toch in het andere kerkgebouw, of bleek de familie op het laatste moment besloten te hebben om zelf de kaars aan te steken. Op het laatste moment moest er nog wat aangepast worden.

Dit jaar hebben we zelf als familie te maken met het gedenken van onze moeder en broer. We zullen ons zondag a.s. moeten opsplitsen, omdat het in verschillende plaatsen gebeurt. Afgelopen maandag was er al een herdenkingsmoment in het huis waar onze moeder de laatste jaren gewoond heeft en waar ze ook is overleden. Een delegatie van de familie was daar aanwezig. En werd geconfronteerd met wat er allemaal mis kan gaan. Na binnenkomst kregen we een ‘programma’ voor het gedenken. Moeder stond in de lijst vermeld, maar met een niet juist vermelde achternaam. Bovendien was haar officiële naam ‘Jannetje’ gebruikt, terwijl ze zelf liever Janny werd genoemd – zo hebben we dat ook gedaan op de rouwkaart en in de afscheidsdienst. Dan haar leeftijd: volgens het papier was ze 98 jaar oud geworden; in dat geval zou ze nog 12 jaar tegoed hebben gehad, want het moest 86 zijn, meenden wij toch zeker te weten. Als klap op de vuurpijl stond er, dat ze op 10 april was overleden, maar dat moest volgens ons toch echt 11 april zijn. Gelukkig zagen we al die vergissingen op tijd, zodat het alsnog geregeld kon worden dat er correcties werden aangebracht.
Toen was het moment daar dat er door een van de zussen een roos in de vaas gezet kon worden en door een van de medewerkers een lichtje kon worden aangestoken. Even aarzelde de dame die de namen voorlas, en toen kwam het eruit: Jannetje van Beijeren…. etc. De achternaam, sterfdatum en leeftijd waren nu juist. Maar de voornaam, waar ze toch al niet zo op gesteld was werd, in plaats van in de ‘oud-hollandse’  versie als vrouwelijke vorm van ‘Jan’, op z’n Frans uitgesproken (Sjanette, zeg maar). Dat riep bij ons een gevoel van vervreemding op. Het had van haar zelf ongetwijfeld gewoon ‘Janny’ mogen zijn.
Gelukkig konden we er een beetje om glimlachen, we zijn niet van die mensen die meteen boos naar de organisatie stappen. Maar we verbaasden ons wel over de onzorgvuldigheid en knulligheid in het hele gebeuren. Dat er aan het eind van de namenlijst ook nog een lichtje tekort bleek te zijn – daar zullen we het maar niet eens meer over hebben.
Hopelijk gaat het in de diensten op zondag a.s. beter.