De eeuw van mijn (groot-)vader

Onlangs ben ik nog weer eens opnieuw gaan lezen in het interessante boek van Geert Mak, “De eeuw van mijn vader”, waarin hij de 20e eeuw beschrijft aan de hand van zijn eigen familiehistorie. Het is boeiend om te lezen in welke tijd je grootouders en je ouders hebben geleefd en die je (voor wat de tweede helft van die eeuw betreft) ook zelf hebt meegemaakt.Hij beschrijft op een gegeven ogenblik een oude familiefoto uit 1911, waarop zijn ouders heel wat ouder lijken dan ze in die tijd waren. Zijn vader straalt al de waardigheid uit die hij heel zijn leven zou houden. Later werd ‘jong en flitsend’ de norm, in die tijd was dat ‘oud en degelijk’. Wie jong was, was “nog niet echt betrouwbaar”. Oud zijn was een voordeel voor je carrière. Daardoor kwam het, volgens Mak, dat jonge mensen zich “oud” kleedden en gedroegen.

Dit lezend dacht ik aan de verlovingsfoto van mijn grootouders uit 1912. Opa was enige jaren eerder verhuisd naar Oenkerk, waar hij als beginnend onderwijzer zijn carrière begon. Op de foto is hij 21 jaar, oma is dan 18.  Een echt statieportret. En inderdaad valt op, hoe deftig en ouwelijk ze gekleed zijn en hoe ernstig hun blik is. Je verloven was blijkbaar niet zomaar iets!

Over de verhuizing naar Oenkerk bestaat overigens nog een aardig verhaal. Opa zal als jonge kostganger vermoedelijk enkele koffers met kleren en andere zaken met zich hebben meegebracht bij zijn aankomst in het hoge Noorden. Zijn boeken werden in een kist verstuurd met de vrachtrijder. Maar… die kist kwam maar nooit in Oenkerk aan. Pas veel later werden zijn boeken alsnog bezorgd. Wat bleek? De kist was helemaal via Bergen in Henegouwen (België) gereisd voordat hij uiteindelijk op het juiste adres aankwam. Waar zo’n naam al niet toe kan leiden…