Humor relativeert en brengt ontspanning in soms gespannen situaties. Bovendien is het goed om ook eens om jezelf te kunnen lachen door de spiegel die een ander je voorhoudt op een luchtige wijze.
Nu is lachen in de geschiedenis van de kerk niet altijd als een deugd beschouwd. Bij de kerkvaders werd lachen zelfs als zonde beschouwd: je gaf toe aan iets lichamelijks en dat moest juist in bedwang worden gehouden. Er waren kloosterorden waarbinnen er straf stond op lachen. Die tijd is in de kerk gelukkig voorbij. Alhoewel in bijvoorbeeld de Rooms Katholieke wereld zelfspot meer gewaardeerd wordt dan in protestantse milieus…
In het pastoraat is het opvallend, dat nergens zoveel gelachen wordt als bij het voorbereiden van een afscheidsdienst wanneer iemand is overleden. Niet altijd natuurlijk; soms zijn de omstandigheden zo ingrijpend of tragisch, dat er echt niet veel te lachen valt. Maar wanneer er bij de familie vrede is met de dood van een geliefde, komen er vaak anekdotes los over voorvallen of uitspraken van de overledene, waar hartelijk om gelachen kan worden. Heilzame momenten zijn het, die inderdaad iets van de spanning kunnen wegnemen.
Ook in de periode voor het overlijden kan humor de gespannenheid breken. Nadat ik met iemand die vlak voor zijn dood stond, op zijn verzoek de dienst had doorgesproken, waarbij vrienden en medemuzikanten een rol zouden spelen zei ik: “Dat wordt een mooie dienst, Jan. Jammer dat je die zelf niet meer zult meemaken…” Waarop hij antwoordde: “Daar moet je niet te hard van uitgaan, Theo.”
Hij was er inderdaad bij; wat hij ervan heeft meegekregen zullen we nooit weten.
